Το αγριολούλουδο «Μυοσωτίς {: Ποντικοαυτάκι}» ή «Μη με λησμόνει {: Μη με ξεχνάς}» στην ύπαιθρο της Καστοριάς.

Το αγριολούλουδο "Μυοσωτίς"
ή "Μη με λησμόνει".

Περί τα τέλη Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου, όταν φεύγει αργά – αργά ο βαρύς χειμώνας της Δυτικής Μακεδονίας κι έρχεται με βήμα γοργό η ποθητή Άνοιξη, πρωτοεμφανίζεται στις απάνεμες τοποθεσίες τής καστοριανής υπαίθρου, σε άπειρους αριθμούς, και στολίζει το νεόφυτο γρασίδι της ένα μικρό μπλε αγριολούλουδο. Το λουλουδάκι αυτό, που σηματοδοτεί για τους φιλανθείς Καστοριανούς τον ερχομό της ερατεινής Άνοιξης, είναι γνωστό στην πατρίδα μας με το αρχαιοελληνικό όνομα «Μυοσωτίς», που σημαίνει ποντικοαυτάκι (λόγω της ομοιότητάς του με τα αυτιά του ποντικού!}, καθώς και με την περίεργη διεθνή ονομασία «Μη με λησμόνει», δηλαδή μη με ξεχνάς {!).

Η εν λόγω Μυοσωτίδα η ελαιοχαρής της ελληνικής χλωρίδας (Myosotis palustris ή M. Scorpioides L.) είναι φυτό ποώδες με βλαστό έρποντα και τριχωτό, με παραφυάδες που ριζοβολούν, με φύλλα λογχοειδή και με άνθη μικρά κυανά και άοσμα. Φυτρώνει κατά κόρον δίπλα σε ρυάκια και ποταμούς. Στην περιοχή της Καστοριάς ανθίζει από τον Μάρτιο κι έως τον Σεπτέμβριο.

Μυοσωτίδες της καστοριανής υπαίθρου.

Για την προέλευση - αιτιολόγηση του προαναφερόμενου ονόματος «Μη με λησμόνει» του εξεταζόμενου αγριολούλουδου είναι καταγραμμένοι στο Διαδίκτυο οι παρακάτω δύο ευρωπαϊκοί θρύλοι:

Πρώτος θρύλος.

Όταν ο Θεός έπλασε τα λουλούδια και χάρισε στο καθένα το ανάλογο όνομα, λησμόνησε να ονοματίσει το θεματικό αγριολούλουδο (: τη γαλανή Μυοσωτίδα). Τότε αυτό φώναξε: «Άγιε Πατέρα, σε όλα τα λουλούδια χάρισες ένα ωραίο όνομα, εμένα γιατί με ξέχασες; Δώσε μου ένα όνομα και χάρισέ το στην αγάπη». Κι Εκείνος τότε αποκρίθηκε: « Έχεις δίκιο, δεν πρέπει να λησμονηθείς και γι’ αυτό θα σε λένε «Μη με λησμόνει».

Δεύτερος θρύλος.

Κάποτε, δύο ερωτευμένοι νέοι βάδιζαν αγκαλιασμένοι δίπλα σε ένα ορμητικό ποτάμι. Ξαφνικά η κοπέλα είδε στον απότομη όχθη του ποταμού ένα μπλε λουλουδάκι και ζήτησε απ’ το σύντροφό της να το κόψει και να της το προσφέρει. Ο νέος έτρεξε αμέσως προς το λουλούδι, αλλά μόλις το έκοψε γλίστρησε κι έπεσε στο νερό. Τότε, κι ενώ τον παράσερνε το ρέμα, πρόφτασε και πέταξε στην αγαπημένη του το ωραίο μπλε λουλουδάκι φωνάζοντας με πόνο: «Μη με λησμόνει».

Μυοσωτίδες σε καλάθι.
Πίνακας έτ. 1907 (απ' το Διαδίκτυο).

Η παρούσα σύντομη αναφορά στο ταπεινό αλλά και όμορφο αγριολούλουδο Μυοσωτίδα θα περατωθεί με την παράθεση ενός ωραίου στιχουργήματος απ’ το παλαιό Λεύκωμα κάποιας ερωτευμένης δεσποινίδας:

Μη με λησμόνει.

Απ’ όλα τ΄ άνθη του αγρού που έχω μαζεμένα,

ένα μονάχα αγαπώ, γιατί θυμούμαι εσένα!

Δεν είναι τριαντάφυλλο, δεν είναι ανεμώνη,

είναι λουλούδι ταπεινό: το λεν’ «Μη με λησμόνει».

(από δημοσίευση του Γιάννη Χλουβεράκη).

Σημειώσεις:

α) Η διεθνής ονομασία του λουλουδιού «Μη με λησμόνει» είναι στα γαλλικά “Ne m’ oubliez pas”, στα αγγλικά “Forget me not” και στα γερμανικά. “Vergissmein nicht”.

β) Οι αγρότες του Γέρμα Καστοριάς ονομάζουν "Γιλαντζίδες" (;) τις Μυοσωτίδες και χαίρονται ιδιαίτερα όταν τους - τις πρωτοαντικρίζουν στις αρχές της Άνοιξης.

   γ) «Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ελευθεροτέκτονες (Μασώνοι) φορούσαν ένα σήμα με το μικρό μπλε λουλούδι «Μη με λησμόνει» ως μυστικό σημάδι αναγνώρισης μεταξύ τους. Στις ημέρες μας, Ελευθεροτέκτονες  ανά την υφήλιο φέρουν στο πέτο τους το σήμα "Μη με λησμόνει", για να θυμούνται όλους αυτούς που υπέφεραν στο όνομα του Ελευθεροτεκτονισμού, κυρίως κατά τη Ναζιστική περίοδο». (Από τη Βικιπαίδεια).

Μυοσωτίδες.

Κίτρινο άνθος (ραδίκι) μεταξύ μυοσωτίδων.

Ενώτια μυοσωτίδες !